Istnieją dwie główne odmiany gry: amatorsko-zawodowa, nadzorowana przez Międzynarodową Federację Koszykówki (FIBA), oraz w pełni profesjonalna, będąca podstawą amerykańsko-kanadyjskiej NBA. Do najważniejszych różnic pomiędzy obydwoma wariantami należą rozmiary boiska, długość czasu gry oraz odległość linii trzech punktów od kosza. Specyfika i cel gry są jednak takie same, co nie stwarza zawodnikom problemów z adaptacją do którejś z odmian. Od czasu znacznego wzrostu popularności NBA w Europie i na świecie (lata 90. XX wieku) FIBA przejęła od niej wiele przepisów mających na celu światowe ujednolicenie sportu. Własne przepisy posiadają także rozgrywki NCAA i WNBA.
W koszykówkę grają dwie drużyny, po pięciu zawodników każda. Celem każdej z drużyn jest zdobywanie punktów za celne rzuty do kosza przeciwnika i zapobieganie zdobywaniu punktów przez drużynę przeciwną. Nad właściwym przebiegiem gry czuwają sędziowie, sędziowie stolikowi i komisarz. Zwycięzcą meczu zostaje drużyna, która na koniec czasu gry uzyska większą liczbę punktów.
Kosze umieszczone są na wysokości 3,05 metra. Punkty otrzymuje się za umieszczenie piłki w koszu:
1 punkt za udany rzut osobisty z linii rzutów wolnych
2 punkty za rzut z akcji wykonany z odległości mniejszej niż linia rzutów za trzy punkty
3 punkty za rzut zza linii rzutów za trzy punkty (6,75 m) [w NBA 7,24 m]
Boisko do gry to płaska, twarda powierzchnia wolna od przeszkód, o wymiarach 28 m długości i 15 m szerokości, mierzonych od wewnętrznych krawędzi linii ograniczających boisko.Koszykówka powstała 21 grudnia 1891 roku w Springfield w stanie Massachusetts, gdy nauczyciel wychowania fizycznego w YMCA James Naismith opracował grę zespołową, którą mogliby uprawiać studenci college’u zimą w sali. Początkowo do gry w koszykówkę używano zwykłej piłki futbolowej[2]. Zasady koszykówki były bardzo proste i zostały spisane przez twórcę tego sportu. Gra ta stawała się coraz bardziej znana, a jej zasady zmieniały się. Wkrótce koszykówka była znana w całej Ameryce Północnej. 6 czerwca 1946 zostało założone BAA (Basketball Association of America), które jesienią 1949 przybrało nazwę National Basketball Association.
